Caching is het proces waarbij bepaalde gegevens tijdelijk worden opgeslagen zodat ze sneller kunnen worden opgevraagd bij een volgend bezoek. In het geval van websites betekent dit dat pagina’s, afbeeldingen, scripts of andere elementen lokaal op de computer van de gebruiker (of op een tussenliggende server) worden opgeslagen, zodat ze niet opnieuw van de webserver hoeven te worden geladen.
Het primaire doel van caching is om laadtijden te verkorten, serverbelasting te verminderen en de gebruikerservaring te verbeteren.
Snelle websites presteren niet alleen beter op het gebied van gebruikerservaring, maar ook in zoekmachines. Google heeft bevestigd dat paginasnelheid een rangschikkingsfactor is—zowel op desktop als mobiel. Iedere seconde vertraging in laadtijd betekent meer afhakers, minder conversies en een lagere zichtbaarheid in zoekmachines.
Caching kan een directe impact hebben op:
– Laadtijd van webpagina’s
– SEO-prestaties
– Serverkosten
– Bouncepercentage
– Conversieratio’s
Caching is een verzamelnaam voor verschillende technieken die elk op een ander niveau ingrijpen. Hier zijn de belangrijkste typen caching die relevant zijn voor websites:
Wanneer een gebruiker je website bezoekt, worden statische bronnen (zoals afbeeldingen, CSS-bestanden en JavaScript) lokaal opgeslagen in de browser. Bij opvolgende pageviews of bezoeken hoeft de browser deze bestanden niet opnieuw te downloaden.
Zorg ervoor dat je juiste cache headers instelt, zoals:
– Cache-Control: bepaalt hoe en voor hoe lang een bestand gecachet mag worden.
– Expires: geeft aan tot wanneer de inhoud als “vers” wordt beschouwd.
Voorbeeld:
Cache-Control: public, max-age=31536000
Dit geeft aan dat de bron 1 jaar lang in de cache van de browser mag blijven.
Bij dynamische websites (zoals WordPress-sites) moet elke paginaopvraag de server activeren om PHP-code uit te voeren en databasequeries te doen. Dit kost tijd. Server-side caching maakt een HTML-versie van de pagina aan en serveert die direct aan volgende bezoekers, zonder dat de hele PHP- en databaseketen opnieuw doorlopen moet worden.
Populaire methodes zijn:
– Page caching: volledige pagina’s worden gecachet als statische HTML-bestanden.
– Object caching: afzonderlijke queryresultaten of blokken data worden tijdelijk opgeslagen (bijvoorbeeld met Redis of Memcached).
– Opcode caching: opslag van gecompileerde PHP-code, bijvoorbeeld via opcache.
Een CDN is een netwerk van servers verspreid over de wereld. Wanneer je een CDN gebruikt, worden statische bestanden (en in sommige gevallen ook dynamische content) opgeslagen op deze edge-servers die geografisch dichter bij de eindgebruiker staan.
Voordelen:
– Snellere laadtijden wereldwijd
– Lagere latency
– Vermindering van serverbelasting
Bekende CDN-aanbieders zijn Cloudflare, Fastly en Akamai.
Wanneer je een domein zoals voorbeeld.nl bezoekt, moet je computer eerst het bijbehorende IP-adres opzoeken via DNS. Dit proces kost tijd. DNS-caching slaat deze resultaten lokaal op (op je apparaat of bij je internetprovider), zodat ze bij een volgend bezoek direct beschikbaar zijn.
Hoewel je hier als beheerder weinig directe invloed op hebt, kun je de Time To Live (TTL) voor DNS-records instellen via je domeinbeheer.
Bij meer geavanceerde setups (denk aan headless CMS’en of maatwerkapplicaties) kun je caching implementeren op applicatieniveau. Bijvoorbeeld door de resultaten van een API-call of een complexe dataverwerking tijdelijk op te slaan.
De exacte implementatie hangt af van je CMS, hostingomgeving en technische kennis. Hier zijn praktische handvatten voor de belangrijkste platformen:
Gebruik caching-plugins zoals:
– WP Rocket (betaald): zeer uitgebreide caching-oplossing, inclusief browser-, pagina- en objectcaching.
– W3 Total Cache: krachtig maar complex.
– LiteSpeed Cache: ideaal als je hosting LiteSpeed ondersteunt.
Vergeet niet om browser caching en optimalisatie van statische bestanden te activeren.
Deze systemen bieden ingebouwde cachingfunctionaliteit, maar het loont bijna altijd om een extra cachinglaag toe te voegen zoals Varnish of Redis voor object caching.
– Activeer server-cache via bijvoorbeeld Nginx of Apache configuratiebestanden.
– Integreer Redis/Memcached voor tijdelijke opslag van databasequery’s.
– Zet een reverse proxy zoals Varnish in voor high-performance content caching.
Als je max-age of Expires onjuist instelt, kan dat ervoor zorgen dat gebruikers verouderde versies van je content zien. Gebruik versienummers of cache busting in je URLs (zoals style.css?v=2.4) om dit probleem te verhelpen.
Zorg dat de cache wordt vernieuwd (geïnvalideerd) bij updates. Anders blijven gebruikers verouderde pagina’s zien. Sommige plugins of CDNs bieden automatische purge-opties.
Cache geen pagina’s met gepersonaliseerde inhoud (zoals winkelwagentjes of dashboards), tenzij je deze uitzondert met regels of cookies.
Te veel caching kan leiden tot een trage updatesnelheid van je site of problemen bij het debuggen. Combineer caching altijd met slimme invalidatieregels.
Wil je weten of jouw caching goed werkt? Hier zijn een aantal hulpmiddelen:
– Google PageSpeed Insights: geeft suggesties voor cache-optimalisatie.
– GTmetrix: analyseert cache headers, Time to First Byte (TTFB) en laadtijden.
– WebPageTest: diepgaande paginatestreek naar cache performance.
– curl: om cache headers handmatig te testen in de terminal (bijv. curl -I https://jouwdomein.nl).
Bij langdurig testen kun je een tool als Lighthouse in Chrome DevTools gebruiken.
Of je nu een eenvoudige blog runt of een complexe e-commerceomgeving, caching is onmisbaar om je website snel, schaalbaar en zoekmachinevriendelijk te maken.
Een goede cachingstrategie verlaagt serverbelasting, versnelt laadtijden en draagt bij aan betere SEO-prestaties. Combineer browser caching, server-side caching en eventueel CDN-caching voor een meerlaagse aanpak.
Neem caching serieus—elke milliseconde telt.
